Wat is taijiquan?
Taijiquan is in China ontstaan. De nadruk bij taiji ligt op de interne (geestelijke of mentale) kracht en niet op de externe (fysieke of lichamelijke) kracht van de beoefenaar. Daarom wordt taijiquan een interne gevechts- of martiale kunst en b.v. karate een externe gevechtskunst genoemd. Ondanks het aspect van een vechtkunst doet taijiquan op het eerste gezicht zacht en vriendelijk aan. Andere aspecten van taijiquan zijn de meditatieve kant (aandacht voor het innerlijk ervaren van het bewegen) en het gezond bewegen (b.v. bewegen als een eenheid).
Taijiquan als naam bestaat zo'n 150 jaar, maar de wortels van taijiquan gaan verder terug. De juiste datering is moeilijk vast te stellen; dat heeft o.a. te maken met de neiging in de Chinese cultuur om aan een tekst, een bepaalde leer of een verschijnsel een hogere waarde toe te kennen als het ouder is. Zo is het vrijwel zeker dat 400 jaar geleden er ontwikkelingen waren die wijzen op het ontstaan van wat nu taijiquan heet, maar er zijn ook aanwijzingen die nog verder teruggaan. Een aantal teksten is bewaard gebleven, de z.g. Klassieke teksten, waarin de principes van taijiquan beschreven wordt (zie “Suggesties om verder te lezen” aan het eind van het volgende deel “Taijiquan in de praktijk”).
Invloed van de Chinese filosofie
De Chinese filosofie (waarbij “de” een veelheid van invloeden en niet één bron betekent) en de Chinese waarden hechten groot belang aan de meest verheven vorm van leven. Langer leven betekent meer kans hebben om de kwaliteit van je leven tot grotere hoogte te ontwikkelen. Taijiquan is gericht op een lang en gezond leven, zo mogelijk 1000 jaar (wat vooral figuurlijk moet worden genomen). Taiji (zonder de toevoeging “quan”) verwijst naar dit hoogst haalbare, meest verheven, ideaal. Taiji biedt de beoefenaar dus uitzicht op een lang en gezond leven, één van de aspecten van taijiquan.
Een tweede element in de Chinese filosofie is het begrippenpaar “yin en yang”, terug te vinden in het bekende, rechts afgebeelde, symbool. Yin (het zwarte deel van het symbool) en yang (het witte deel van het symbool) zijn als tegengestelden en complementen met elkaar verbonden, ze vormen een eenheid en kunnen niet los van elkaar bestaan. In beide zit al een element van de ander. Dit zie je terug in de zwarte stip in het witte gedeelte (yin is in yang aanwezig) en witte stip in het zwarte gedeelte (yang is in yin aanwezig). Dit taiji-symbool geeft de tegenstelling en de eenheid aan: als yang op zijn maximum is, gaat het in de volgende fase over in yin (het zwarte gedeelte) en omgekeerd. Deze overgang van yin naar yang en v.v. is terug te vinden in de doorlopende afwisseling van bewegingen in taijiquan. De vloeiende, ontspannen vorm gaat steeds door zonder vertraging, zodat aanval overgaat in verdediging en verdediging weer overgaat in aanval. Yin en yang verwijzen naar de balans in ieders leven en de balans in de wereld om ons heen, altijd veranderend, nooit stilstaand en op weg naar het bereiken van harmonie.